Nederland veilig en rechtvaardig houden. Dat is volgens het kabinet het komende begrotingsjaar de leidende prioriteit. En dat is nodig, want de veiligheid, vrijheden en de democratische rechtsstaat staan onder druk. Georganiseerde criminaliteit, maatschappelijke polarisatie en onvrede bedreigen de vrijheid in Nederland, zo werd gewaarschuwd tijdens Prinsjesdag.
Er wordt in 2025 geïnvesteerd in het versterken van de aanpak van georganiseerde criminaliteit en het versterken van de politie. Daarnaast gaat het kabinet door met het versterken van de toegang tot het recht. Voor het capaciteitstekort binnen het gevangeniswezen wordt door DJI samen met ketenpartners gezocht naar mogelijkheden om het tekort zoveel mogelijk terug te dringen.
Investeren in de veiligheid en weerbaarheid
De gezamenlijke inspanningen van partners om de georganiseerde, ondermijnende criminaliteit aan te pakken, werpen hun vruchten af. Maar georganiseerde, ondermijnende criminaliteit blijft een gevaar voor de democratische rechtsstaat. Het kabinet investeert daarom structureel ruim €120 miljoen in de versterking van de aanpak van ondermijnende criminaliteit en het beschermen van de democratische rechtstaat. Daarnaast bedreigen zaken zoals desinformatie, spionage, cyberaanvallen en verschillende crises de nationale veiligheid. Het kabinet trekt €65 miljoen uit voor het weerbaar maken van bedrijven en burgers, zodat de samenleving ook tijdens crises kan blijven functioneren. Ook de politie speelt hierin een cruciale rol. Die is niet alleen belast met de aanpak van criminaliteit maar ook met bijvoorbeeld de omgang met mensen met verward gedrag en administratieve verrichtingen in de asielketen. Aanvullend trekt het kabinet nog eens €50 miljoen in 2025 (oplopend tot €100 miljoen in 2027) uit voor de politie. De precieze besteding van de €100 miljoen wordt op een later moment door de minister van Justitie en veiligheid bekend gemaakt.
Versterken van de rechtsbescherming
Een goed functionerende democratische rechtsstaat heeft vele aspecten: waarborging van grondrechten, veiligheid op straat, vreedzame oplossing van conflicten en waar nodig bescherming van inwoners tegen de overheid. Mensen moeten de juiste hulp krijgen. Daarom versterkt het kabinet de toegang tot het recht, zodat mensen en bedrijven sneller en eenvoudiger een passende en duurzame oplossing kunnen vinden voor juridische problemen. Zo investeert het kabinet in het Juridisch Loket, zodat mensen beter doorverwezen kunnen worden naar de juiste hulp. Daarnaast investeert het kabinet in institutionele vernieuwing binnen de Rechtspraak.
Jeugdcriminaliteit
Ook wil het kabinet de rechtspositie van kwetsbare kinderen en ouders die te maken krijgen met een kinderbeschermingsmaatregel versterken. Kinderbeschermingsmaatregelen, zoals uithuisplaatsingen, grijpen diep in op gezinnen en daarom moeten ouders en kinderen in deze procedures beter worden gehoord, betrokken en ondersteund. De inzet is vooral gericht op kwalitatief goede besluitvorming, rechtsbijstand in gerechtelijke procedures en het versterken van de rol van de kinderrechter. Hiervoor komt structureel €25 miljoen beschikbaar. Het kabinet gaat door met de aanpak van jeugdcriminaliteit, inclusief het bestaande programma ‘Preventie met Gezag’ waar €99 miljoen voor beschikbaar is.
Capaciteitstekort gevangeniswezen
Nieuwe medewerkers zijn steeds moeilijker te vinden. Daarom werkt DJI samen met andere ketenorganisaties aan (tijdelijke) maatregelen om het capaciteitstekort bij DJI zoveel mogelijk terug te dringen. Daarbij wordt ingezet op structurele oplossingen. In 2025 gaat de regering ook door met het versterken van de aanpak van seksuele misdrijven. Die aanpak heeft een impuls gekregen met het in werking treden van de Wet seksuele misdrijven op 1 juli 2024.
Versterken crisisbeheersing en brandweerzorg
Een belangrijke conclusie van de evaluatiecommissie Wet veiligheidsregio’s is dat een verbeterslag nodig is in de samenwerking tussen regio’s, crisispartners en het Rijk bij de aanpak van interregionale, bovenregionale en landelijke crises. Een van de oplossingen hiertoe is het wijzigen van de Wet veiligheidsregio’s. Het streven is om het eerste deel van deze wetswijziging in de zomer van 2025 bij de Raad van State in te dienen. Gelijktijdig wordt doorgewerkt aan de tweede wetswijziging, waarbij specifiek aandacht uitgaat naar preventie brandveiligheid, de bedrijfsbrandweer, verbeteringen brandweeronderwijsstelsel, positie en taken Geneeskundige Hulpverleningsorganisaties in de Regio (GHOR) en de financieringssystematiekvan het stelsel.
