Nederlanders zijn weer vaker slachtoffer van geweld, inbraak, diefstal, vernieling en andere traditionele vormen van criminaliteit. Na een jarenlange daling wordt er weer vaker bij mensen thuis ingebroken. De vernielzuchtige crimineel is bovendien terug van weggeweest, blijkt uit een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek onder ruim 180.000 Nederlanders.

De terugkeer van de ‘traditionele crimineel’ zorgt voor onveilige gevoelens bij veel Nederlanders. In 2021 gaf 33 procent aan zich weleens onveilig te voelen, in 2023 was dit 35 procent, zo valt te lezen in de Veiligheidsmonitor, een tweejaarlijkse enquête waarin criminaliteit en veiligheidsbeleving centraal staan.

Vorig jaar gaf 20 procent van de mensen van 15 jaar of ouder aan slachtoffer te zijn geweest van traditionele criminaliteit. In 2021 was dit nog 17 procent, het laagste niveau in tien jaar. Het aantal mensen dat in 2023 zegt slachtoffer te zijn geweest van traditionele criminaliteit is daarmee weer bijna terug op het niveau van 2019, het jaar vóór de coronacrisis.

Wat is de onveiligste provincie?

Daarnaast lag het aantal geregistreerde misdrijven toelichting door de politie hoger dan in 2021. De toename vond vooral plaats in 2022, en in mindere mate in 2023. Tussen 2012 en 2021 was het aantal geregistreerde misdrijven nog met ruim 50 procent gedaald. In 2023 werden weer bijna net zoveel misdrijven geregistreerd als vóór de coronacrisis.

In de provincie Groningen steeg het slachtoffers van traditionele criminaliteit het sterkst. Zo gaf 21 procent van de Groningers aan slachtoffer te zijn geweest, in 2021 was dit 16 procent. Zeeuwen, Drentenaren en Friezen waren het minst vaak slachtoffer (alle drie 15 procent) en Noord-Hollanders het vaakst (24 procent).

Cybercriminaliteit

Traditionele criminaliteit kende jarenlang een daling vanwege de opruk van onder andere cybercriminaliteit. Ongeveer 2,2 miljoen mensen werden in 2022 via het internet slachtoffer van criminaliteit. De meesten (8 procent) zijn opgelicht. Ze hadden bijvoorbeeld voor een online-aankoop geld overgemaakt, maar kregen het product niet geleverd. 5 procent zegt slachtoffer te zijn van een hack en 4 procent had te maken onlinebedreiging en -intimidatie.

In die laatste categorie gaat het vooral om jongeren. Van de 15- tot 25-jarigen zegt een op de vijf last te hebben gehad van onlinebedreiging, -pesten, -stalken of een vorm van sexting. De helft van de slachtoffers van cybercriminaliteit heeft het ook ergens gemeld. Twee op de tien deden aangifte bij de politie.

Volgens het CBS voelt de helft van de Nederlanders zich toch veilig of heel veilig als ze het internet gebruiken. Slechts 4 procent zegt zich online onveilig of heel onveilig te voelen. Dat terwijl een kwart zich veel zorgen maakt over onlinemisbruik van persoonlijke gegevens en de helft de kans aanwezig acht om gehackt te worden.